جهت شروع ثبت و مشاوره رایگان فرم زیر را تکمیل نمایید
هر ساعتی در روز کنار شما هستیم با کارشناسان ما مستقیم در تماس باشید در ساعات کاری پاسخگوی تلفنی شما هستیم . بعداز تایم کاری لطفا واتس اپ پیام ارسال کنید

دست آوردهای گیاهی و ثبت اختراع

آیا دست آوردهای گیاهی جز ثبت اختراع می باشند؟

دانستن این موضوع که آیا دست آوردهای گیاهی و ثبت اختراع قابل ثبت می باشند امری دارای بحث است. سوال مهمی است که امکان دارد برای کشاورزان و تولید کننده این محصولات پیش آید. از این رو متن زیر بهترین و مناسب ترین روش برای کسب اطلاع در خصوص ثبت اختراع در زمینه های گیاهی می باشد. در صورت پیش آمدن هر سوالی با ما تماس بگیرید.

ثبت دست آوردهای گیاهی به عنوان اختراع

طبق ماده 10-611L قانون مالکیت فکری و صنعتی فرانسه، دست آوردهای گیاهی از یک نوع یا گروه خاص و بهره برداری از آن ها از قلمرو اختراع خارج است.

البته پدیده ها یا دست آوردهای نوع گیاهی به موجب قانون مصوب 11 ژوئن سال 1970 در فرانسه مورد حمایت خاص قرار گرفتند که بعدا در مواد 1-623L تا 35-623L قانون مالکیت فکری و صنعتی 1992 و مواد 1-623 تا54-623R آئین نامه قانون مذکور، ضوابط کامل تری پیش بینی شد و برای حمایت از دست آوردهای گیاهی، گواهی نامه خاص صادر می گردد.

با این ترتیب این گونه دست آوردها از قلمرو حق اختراع خارج خواهد بود.

با گسترش فنون مهندسی ژنتیک، امکان پذیر شده است که در اصالت و وراثت گیاهان، تغییرات مهمی به وجود آید. از نظر فنی، مستلزم یک حمایت در حد یک اختراع باشد، هر چند در بسیاری از کشورهای جهان از جمله در کشور فرانسه به موجب ماده 17-611 L قانون مالکیت فکری و صنعتی آن کشور، صریحاً ثبت این گونه موضوعات تحت عنوان اختراع ممنوع شده است.

در این گونه موارد تردیدهایی در کشورهای اروپایی به وجود آمده است که مبنای آن پذیرش دستور العمل مورخ 6 ژوئیه 12998 اتحادیه اروپا در رابطه با حمایت حقوقی اختراعات مبتنی بر تکنولوژی است.

در ماده 4 فصل دوم دستورالعمل تصریح شده است:

ابداعاتی که روی گیاهان یا حیوانات صورت گرفته، قابل ثبت و صدور گواهی نامه اختراع است، اگر عملیات فنی اختراع محدود نباشد به یک نوع خاص گیاهی ویا محدود به یک نژاد حیوان مشخص، نباشد.

تغییر در نسل و نژاد حیوانات و دگرگون ساختن سازمان و ارگان حیاتی حیوانات و تولید حیوانات با خصوصیات جدید، مانند دگرگونی در حیات گیاهان در فرانسه از قلمروموضوع اختراع خارج است و این گونه دست آوردها قابلیت ثبت تحت عنوان اختراع نخواهد داشت. زیرا این گونه امور برخلاف اخلاق جامعه محسوب می شود.

همان طور که در مورد دست آوردهای جدید گیاهی گفته شد گسترش دانش مهندسی ژنتیک سبب شد که در قلمرو موضوع اختراع و محدودیت آن مسائلی مطرح گردد.

شعبه فنی تجدید نظر در موضوعات اختراعات اتحادیه اروپا در تصمیم مورخ 3 اکتبر 1990، حیوانات جدید به دست آمده و تولید شده از طریق انتقال ژنتیکی یا تحولات و تغییرات ژنتیکی را به عنوان پدیده بدیع یا اختراع قابل ثبت وصدور ورقه اختراع دانسته است.

مشروط براین که درخواست ثبت، عنوان تغییر نسل یا تغییر نژاد حیوانات، نداشته باشد و برخلاف اخلاق، موضوعی به عنوان اختراع به ثبت نرسد.

البته با توجه به بند 2 ماده 4 دستورالعمل مورخ 6 ژوئیه 1998 و تصمیم متخذه مورخ 20 دسامبر 1299 در فرانسه و کشورهای عضو اتحادیه اروپا، قلمرو اختراعات و موضوعات آن ها در حال گسترش است و این تفکر در حال شکل گیری است که ثبت و صدور ورقه اختراع در مورد حیوانات به دست آمده جدید از طریق تحول و تغییر ژنتیکی، خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه تلقی نگردد.

البته همان طور که گفته شد در فرانسه با وجود تمایل به گسترش قلمرو موضوعات اختراع، طبق ماده 17-611L قانون مالکیت فکری و صنعتی، روش هایی که اساساً جنبه بیولوژیکی دارند و از این روش ها گیاهان یا حیوانات به وجود می آیند.

به عنوان اختراع قابلیت ثبت و صدور ورقه گواهی اختراع ندارند ولی در این ماده عنوان شده است که این ممنوعیت مربوط به روش های میکروبیولوژیکی و محصولات ناشی از این روش ها نسبت به عبارت دیگر روش های میکروبیولوژیکی و محصولات یا تولیداتی که از این روش به دست آیند از جمله ساخت واکسن ها ازطریق بکارگیری میکروب ها و ویروس ها، به عنوان اختراع قابل ثبت و صدور ورقه اختراع است و از امتیازات اختراع بهره مند خواهد شد.

در نظام حقوقی ایران با توجه به تعریفی که در ماده 1 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، از اختراع شده است که می گوید:

«اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است و برای اولین بار فرایند یا فراورده های خاص را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری صنعت و مانند آن ها را حل می نماید.»

آیا دست آوردهای گیاهی جز ثبت اختراع می باشند؟

موارد زیراز حیطه حمایت از اختراع خارج است

الف- کشفیات، نظریه های علمی، روش های ریاضی و آثار هنری

ب- طرح ها و قواعد یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی

ج- روش های تشخیص و معالجه بیماری های انسان و حیوان

این بند شامل فراورده های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روش های مزبور نمی شود.

د- منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل دهنده آن ها و همچنین فرایندهای بیولوژیک تولید آن ها

هـ- آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.

فن یا صنعت قبلی عبارت است از هرچیزی که در نقطه ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا ازطریق استفاده عملی ویا هر طریق دیگر قبل از تقاضا و یا در موارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع، افشاء شده باشد.

در صورتی که افشاء اختراع ظرف مدت 6 ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی، قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد، مانع ثبت نخواهد بود.

و- اختراعاتی که بهره برداری از آن ها ، خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد»

چنین استنباط می شود که روش های میکروبیولوژیک و محصولات ناشی از آن در قلمرو اختراع قرار دارد.

به عبارت دیگر انواع واکسن ها نظیر واکسن آنفولانزاها، واکسن دیفتری، هپاتیت ها،سل، حصبه و غیره که از طریق به کارگیری میکروب ها یا ویروس ها تهیه می شود، داخل در مفهوم اختراع بوده و قابل ثبت و صدور گواهی نامه اختراع خواهد بود و جزء فراورده های خاص مذکور در ماده یک قانون مزبور است.

قابل ذکر است که قانون ثبت اختراعات مصوب 1386، خالی از ابهام نیست و از جمله این ابهامات عبارتند از: مفاد ذیل بند ج ماده4 این قانون که در آن عنوان شده است: «این بند شامل فراورده های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روش های مزبور نمی شود.»

مفاد بند د ماده مذکور که می گوید: «منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل دهنده آن ها و همچنین فرایندهای بیولوژیک تولید آن ها» از حمایت مقررات اختراع خارج است.

اولا- در ذیل بند ج ماده4 مشخص نشده منظور از فراورده های منطبق با تعریف اختراع مورد استفاده در روش های مزبور چیست ؟

ثانیا- در بند د آن نیز در زمینه منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل دهنده آن ها و فرایندهای بیولوژیک تولید آن ها تعریف قانونی به عمل نیامده است لذا در موارد بروز اختلاف با تفسیرهای مختلف حقوقی و قضایی روبرو خواهیم شد و در نتیجه باید در انتظار ایجاد وحدت رویه قضایی بمانیم.

به نظر می رسد ماده 4 قانون ثبت اختراعات مصوب 1386 ایران از قوانین مالکیت فکری و صنعتی کشورهای غربی از جمله مواد 10-611 تا 17-611 قانون مالکیت فکری و صنعتی مصوب 1992 به بعد فرانسه اقتباس و عیناً ترجمه شده باشد ولی فاقد ابهام نیست.

همان طور که اشاره شد حقوق دانان فرانسوی و مراجع قضایی به تفسیر و توجیه مواد مربوط پرداخته و ابهامات قانون را رفع کرده اند ولی در حقوق ایران که حدود 2سال و اندی از تصویب قانون گذشته است فرصت رفع ابهامات ،به قدر کافی به دست نیامده است.

اما انتظار می رود که در عمل مشکلات قانونی رفع گردد و یا در اثر بحث و بررسی متخصصان و حقوق دانان ایران و تصمیمات قضایی ناشی از داعاوی و اختلافات، ابهامات قانون مرتفع گردد و یا قوه مقننه با وضع مقررات جدید یا تفسیر قانون موجود، ایرادات و اشکالات موجود را برطرف کند.

5/5 - (1 امتیاز)
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها