اداره شرکت های تجاری

اداره شرکت های تجاری طبق ماده ۵۸۸ ق.ت دارای اهليت تمتع می باشند ولی در اینکه آیا شرکت های تجارتی اهلیت استیفای حقوق و تکالیف خود را بر عهده دارند یا خیر در ادامه بررسی خواهیم کرد. ثبت شرکت تنها در اداره ثبت شرکت های تجاری امکان پذیر است. پیشنهاد می کنم ادامه این مطلب را از دست ندهید.

شرایط اداره شرکت های تجاری

بایستی گفت از آنجا که شرکت های تجاری، اشخاص اعتباری می باشند لذا شخصاً نمی توانند حقوق و تکالیف خود را اجرا نمایند و در این راستا بوده است که ماده ۵۸۹ ق.ت مقرر می دارد تصمیمات شخص حقوقی به وسیله مقاماتی که به موجب قانون با اساسنامه صلاحیت اتخاذ تصمیم دارند گرفته می شود.

بنابراین طبق ماده ۵۸۹ قیت اجرای حقوق و تکالیف مندرج در ماده ۵۸۸ ق.ت توسط مقامات مدیران با مدیر عامل که به موجب قانون یا اساسنامه شرکت ها تعیین می شوند انجام می شود.

البته نمی توان شرکت های تجارتی را به علت اینکه اهلیت اجرای حقوق خود را شخصاً ندارند محجور تلقی نمود چون اشخاص حقوقی صغیر و مجنون و غیررشید نمی باشند تا عنوان محجور بر آن صدق نماید و علت اجرای حقوق و تکالیف توسط نمایندگان به علت وضعیت اعتباری اشخاص حقوقی است.

اهلیت تمتع و استیفاء در شرکت های تجاری

در خصوص اهلیت تمتع و استيفاء شرکت های تجارتی بایستی گفت که هر چند شرکت های تجارتی می توانند دارای حقوق و تکالیف همانند اشخاص حقیقی در چهارچوب ماده ۵۸۸ ق.ت باشند.

ولی در خصوص شرکت های تجارتی بایستی گفت که اولاً: شرکت ها فقط در خصوص انجام امور تجارتی شایستگی دارند.

یعنی اعمال مندرج در ماده ۲ قانون تجارت و مواد ۹۴- ۱۱۶- ۱۴۱- ۱۸۳ ق.ت نیز بر این امر تأکید دارد مگر در شرکت های سهامی که موضوع شرکت می تواند امور غیر بازرگانی نیز باشد. (ماده ۲ لایحه اصلاحی)

البته در شرکت های تعاونی نیز ممکن است موضوع شرکت غیر تجاری باشد لذا شرکت های تجارتی نمی توانند به امور غیر تجاری اشتغال ورزند لذا اهليت تمتع این امور را نیز ندارند.

ثانياً: هر چند شرکت های تجاری در خصوص تمام امور تجارتی اهليت تمتع دارند ولی ممکن است این امور تجارتی محدود به موضوع خاصی شده باشد.

بنظر می رسد که از آنجا که این موضوع در شرکتنامه و اساسنامه شرکت درج و در اداره ثبت شرکت ها ثبت و آگهی می شود، شرکت در خارج از موضوع شرکت اهليت تمتع و استیفاء ندارد. البته وضعیت حالتی که مدیران شرکت خارج از موضوع شرکت تصمیماتی اتخاذ نمایند، در مباحث بعدی به آن پرداخته خواهد شد.

لذا اگر شرکتی برای بانکداری با بیمه تشکیل شده باشد اصولا صلاحیت انجام امور تجارتی دیگر را نخواهد داشت. هر چند عملا شرکت ها در اساسنامه خود موضوع فعالیت خود را انجام کلیه امور تجاری تعیین می نمایند که در این حالت بحث اهلیت تمتع یا عدم اهلیت تمتع شرکت منتفی بانتفاء موضوع است.

ثالثاً: همچنانکه قبلا نیز بیان نمودیم از آنجا که شرکت های تجارتی بایستی به قصد انتفاع با مبادرت به امور بازرگانی تشکیل شوند لذا موضوع آنها نمی تواند امور غیر بازرگانی و غیر تجارتی انتفاعی باشد. مگر در شرکت های سهامی و تعاونی چون موضوعات غیر تجاری اعم از اینکه قصد انتفاع باشد یا خیر در چهار چوب تشکیلات و مؤسسات غیر تجارتی قابل انجام است.

رابعاً: درست است که موضوع فعالیت شرکت امور تجارتی است ولی شرکت ها می توانند برای انجام موضوع شرکت به امور غیر تجارتی نیز مبادرت نمایند.

که این اعمال به تبع موضوع شرکت تجارتی محسوب می شود و بند ۴ ماده 3 قیمت نیز به معاملات تجارتی تبعی اشاره دارد و کلیه معاملات شرکت های تجاری را به اعتبار تاجر بودن متعاملين با یکی از آنها تجاری محسوب می دارد.

سوالی که در خصوص اهلیت مطرح می شود این است که آیا شرکت می تواند هبه و انتقالات بلاعوض را قبول نماید؟

عده ای از علمای حقوق منکر این امر شده اند و اظهار می دارند چون موضوع شرکت عملیات تجارتی است و در تجارت نقل و انتقالات بلاعوض مورد ندارد، اصولاً شرکت های تجارتی مجاز به قبول هبه و انتقالات بلاعوض نمی باشند.

به همین طریق شرکت نمی تواند هبه و هدیه نیز بدهد ولی دکتر ستوده معتقد است که در بعضی مواقع در تجارت، دادن و گرفتن همه و هدیه لازم می شود و با موجود نبودن منع قانونی، اینگونه معاملات نیز اشکال ندارد.

ولی بنظر می رسد که اگر قبول هبه و صلح بلاعوض و سایر معاملات بلاعوض در خصوص شرکت مخصوصا اگر برای رفع نیاز تجارتی باشد چون تماما به نفع شرکت نیز است مطمئنا صحیح است ولی دادن هبه و صلح بلاعوض و سایر معاملات بلاعوض اگر برای رفع نیاز شرکت نباشد مطمئنا به علت خارج بودن از حدود موضوع شرکت و ورود ضرر به شرکت مواجه با بطلان خواهد بود.

یکی دیگر از اقداماتی که در اداره ثبت شرکتها قابل پیگیری و اجرا است بحث پلمپ دفاتر تجاری است که کارشناسان حقوقی پایش در متن اختصاص به آن پرداخته است. در صورتی که سوالی برایتان پیش آمد با شماره های مجتمع ثبتی پایش تماس بگیرید.