خانم نیکوکار
خانم جهانی
خانم قدیری
خانم رسولی
خانم زاهدی
خانم کریمی
حقوق ناشی از ثبت اختراع در قانون ثبت اختراعات آوده است. بر اساس این قانون باید اقدامات مربوط به ثبت اختراع نتیجه بهرمندی از حقوق ناشی از آن را دارد. در ادامه توضیح بیشتری را در این زمینه ارائه خواهیم داد.
ویژگی های اقسام حقوق ناشی از ثبت اختراع
- حقوق مادی اثر، که جنبه مالی و اقتصادی دارد و به تعبیر بهتر حقوق مالی گفته می شود.
- حقوق معنوی اثر که جنبه شخصیتی دارد و قائم به شخصیت پدید آورنده اثر است.
حقوق مادی
در نظام مالكیت اختراع منابع اقتصادی و اجتماعی حکومت دارد، برخلاف حق مؤلف که دارای منطق دیگری است و منابع اقتصادی و اجتماعی در آن کمتر حاکم است.
مبنای اصلی حمایت از حقوق مالکیت صنعتی حفظ حقوق مادی اثر است و به حقوق معنوی کمتر توجه می شود.
به طور کلی مصادیق گوناگون و متنوعی برای حفظ حقوق مادی صاحب ورقه اختراع وجود دارد، که مشتمل بر تولید و تکثیر، عرضه برای فروش، واردات، صادرات، ذخیره، نگهداری و استفاده می باشد.
در قانون قدیم (مصوب ۱۳۱۰) و قانون جدید (مصوب ۱۳۸۶) هیچ تعریفی از حقوق مادی اثر ارائه نشده است. اما در ماده ۵ آئین نامه اجرایی مواد ۲ و ۱۷ قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای حقوق مادی اثر به این صورت تعریف شده است.
«حقوق مادی نرم افزارهای رایانه ای بدون اینکه منحصر به مصادیق زیر باشد عبارت از حق استفاده شخصی، حق نشر، حق عرضه، حق اجرا، حق تکثیر و هر گونه بهره برداری اقتصادی است که قابل نقل و انتقال می باشد.
با توجه به ماده ۲۸ موافقتنامه تریپس که تحت عنوان حقوق اعطایی آمده است ثبت اختراع به مالک آن، حقوق انحصاری زیر را اعطاء خواهد کرد.
الف- در مواردی که موضوع ثبت یک محصول است چنانچه اشخاص ثالث بدون موافقت مالک اقدام به ساخت، استفاده، فروش، عرضه برای فروش یا وارد کردن این محصول برای مقاصد یاد شده کرده باشند، مالک می تواند از اقدامات آنها جلوگیری بعمل آورد.
ب- در مواردی که موضوع ثبت یک فرآیند است، چنانچه اشخاص ثالث بدون موافقت مالک اقدام به استفاده از فرآیند کرده باشند.
از این اقدام و همچنین استفاده، عرضه برای فروش یا وارد کردن محصولی که مستقیماً از این فرآیند بدست می آید، مالک می تواند جلوگیری به عمل آورد.
به موجب ماده ۳۳ قانون قدیم (مصوب ۱۳۱۰) حقوق انحصاری (همان حقوق مادی) مخترع عبارت است از:
- حق انحصاری ساخت
- حق انحصاری فروش
- حق انحصاری اعمال
- حق استفاده از اختراع
حقوق ناشی از گواهینامه اختراع
به موجب ماده ۱۵ قانون جدید «حقوق ناشی از گواهینامه اختراع» به ترتیب زیر است:
الف – بهره برداری از اختراع ثبت شده در ایران توسط اشخاص غیر از مالک اختراع مشروط به موافقت مالک آن است. بهره برداری از اختراع ثبت شده به شرح زیر خواهد بود.
۱. در صورتی که اختراع در خصوص فرآورده باشد.
اول: ساخت، صادرات و واردات، عرضه برای فروش، فروش و استفاده ازفرآورده.
دوم: ذخیره به قصد عرضه برای فروش، با استفاده از فرآیند.
٢. در صورتی که موضوع ثبت اختراع فرآیند باشد. اول: استفاده از فرآیند.
سوم: انجام هر یک از موارد مندرج در جزء (۱) بند (الف) این ماده در خصوص کالاهایی که مستقیما از طریق فرآیند بدست می آید.
بموجب ماده ۱۵ قانون جدید بدون اینکه ذکری از حقوق انحصاری نماید به حقوق ناشی از گواهینامه اختراع می پردازد، که در حقیقت همان حقوق انحصاری و یا به تعبیری دیگر حقوق مادی است.
در قانون جدید در مقایسه با قانون قدیم در خصوص اختراع محصول یا فرآورده حمایت بیشتری به عمل آمده است.
