قانون ثبت علائم تجاری

قبل از ثبت علائم تجاری بهتر است از قوانین مندرج در ارگان ها در این خصوص اطلاع کسب کرده و برای پیگیری قانون ثبت علائم تجاری و انجام و ارائه مدارک مربوطه را انجام دهید. در متن زیر به تشریح قانون حاکم بر ثبت علائم تجاری می پردازیم.

راهنمای قانون ثبت علائم تجاری

قانون قبلی که در مورخ 1310 به تصویب رسید و پس از تصویب و اجرایی شدن قانون ثبت اختراعات طرح های صنعتی و علائم تجاری که در سال 1386 تصویب شد، قانون قبلی ملغی گردید و قانون جدید جایگزین آن گردید.

قطعا تصویب این قانون از مهمترین اقدامات اساسی سازمان ثبت و اسناد و املاک کشور و مجلس شورای اسلامی می باشد.

پیش نویس این قانون را کارگروهی متشکل از کارشناسان حقوقی تدوین کردند که با توجه به پیشرفت های زمینه های علوم و تکنولوژی های دخیل در کار مالکیت معنوی تهیه شده و برای اولین بار در کشور، از طریق این قانون، طرح های صنعتی ثبت شده و تحت حمایت حقوقی قرار می گیرند. که سابق بر این بخاطر فقدان قانون ملی، امکان حمایت از آنها ممکن نبود.

از مزایای قابل توجه این قانون می توان به موارد زیر اشاره کرد: تعیین محدوده های حمایت از نام تجاری در زمره مالکیت صنعتی، ضبط کالاهای تقلبی از طرف دادسرا بدون اقامه شکایت از جانب شاکی خصوصی، مطابقت با مقررات معاهده تریپس به عنوان شرط لازم جهت پیوستن به سازمان جهانی تجارت.

در قسمت بعدی به بررسی حمایت از ثبت انواع علامت تجاری، بر اساس قانون جدید ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری می پردازیم:

حمایت از مالکیت معنوی

سه روش جهت حمایت از مالکیت معنوی وجود دارد که عبارتند از:

شیوه ملی

در این روش، سازمانهای ملی پس از تصویب قوانین و مقررات داخلی مسئولیت حمایت از مالکیت معنوی را به عهده می گیرند. به عنوان مثال می توان به قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات که در مورخ 1310 تصویب شد.

آیین نامه اصلاحی اجرای قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات مصوب 1337 و پس از آن قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 و آیین نامه اجرایی مصوب 1387 در کشورمان اشاره نمود.

شیوه منطقه ای

در این روش بین کشورهای واقع در یک منطقه معین توافق نامه هایی منعقد می گردد. از مهم ترین سازمانهای تابع این روش، می توان مجمع عربی حمایت از مالکیت فکری را برشمرد.

شیوه بین المللی

در این روش، مقررات و موافقتنامه های بین المللی منعقد شده مد نظر می باشند. که مهم ترین موافقتنامه های مرتبط به این شیوه می توان به کنوانسیون پاریس 1883 اشاره کرد.

انواع حمایت قانونی ثبت علائم تجاری

حمایت ناشی از تقاضای ثبت علامت تجاری

پس از اینکه اداره مالکیت صنعتی، اظهارنامه ثبت علامت را دریافت کرد و علامت مورد تقاضا را به ثبت رساند. بنابراین اگر در دفتر ثبت اظهارنامه های واصله درج گردید شامل حمایت قانونی می گردد.

قانونگذاردر قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 در بند د ماده 40 به تعیین مدت زمان حمایت قانون پرداخته و مبدا حمایت از یک علامت تجاری ثبت شده را از تاریخ تسلیم اظهارنامه مقرر داشته و مدت اعتبار آن را ده سال تعیین کرده است.

حمایت ناشی از ثبت علامت تجاری

علامت ثبت شده در واقع حق مالکیتی است که بواسطه ثبت علامت قانونی بدست آورده می شود. صاحب علامت تجاری ثبت شده مشمول برخورداری از حقوق و اجازه طرح دعوی جهت جبران خسارات می شود.

در واقع صاحب علامت تجاری پس از ثبت علامت تجاری از حق انحصاری استفاده از علامت برخوردار می شود. در صورت جعل علامت یا استفاده از علامت بدون کسب اجازه و رضایت صاحب علامت، وی می تواند آن اشخاص را تحت تعقیب قانونی قرار دهد.

زمانی می تواند این کار را انجام دهد که علامتی را که صاحب علامت برای کالا و خدماتش به ثبت رسانده توسط افراد دیگری مورد استفاده قرار گیرد که منجر به اغفال و گمراهی مشتریان شده و مردم وی را به عنوان عرضه کننده آن کالاها و خدمات عرضه شده بشناسند.

انواع حقوق مورد حمایت ثبت علائم تجاری

1- حقوق مادی

حقوق مادی تابع محدودیت زمانی بوده و به اجازه انحصاری استفاده از اثر یا انتقال آن مربوط می شود.

• حق استفاده

حق واگذاری لیسانس بهره برداری از علامت تجاری، یکی از مهم ترین حقوقی است که مالک علامت تجاری نسبت به علامت خود در اختیار دارد.

براساس ماده 141 آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری که در مورخ 1386 به تصویب رسید، “مالک علامت مجاز است اجازه بهره برداری از علامت ثبت شده خود را به هر شکل قانونی به سایر اشخاص واگذار کند.”

• نقل و انتقال

حق نقل و انتقال از جمله مهم ترین حقوقی است که مالک علامت تجاری نسبت به علامت خود در اختیار دارد.

به موجب ماده 139 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، علامت تجاری را قابل نقل و انتقال دانسته ولی هنگامی انتقال مزبور را در مقابل اشخاص ثالث معتبر تلقی می کند با رعایت مقررات قانون مذکور ثبت شده باشد. به براساس همان ماده ارائه تقاضانامه مکتوب جهت ثبت انتقال به مرجع قانونی الزامی است ذکر مفاد زیر در این تقاضانامه ضروری است: الف) شماره و تاریخ ثبت علامت در ایران ب) اسم و نشانی و تابعیت مالک جدید ج) نام و نشانی نماینده قانونی در ایران.

• جلوگیری از استفاده دیگران

با توجه به قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری که در تاریخ 1386 به تصویب رسید، ایران برای اشخاصی حق استفاده انحصاری علامت تجاری را قائل می باشد که علامت خود را ثبت کرده باشد. صاحب علامت امکان ممانعت از استفاده غیر مجاز دیگران را از مجاری قضایی و کیفری خواهد داشت.

• مطالبه ضرر و زیان

در ماده 182 قانون مصوب 1386 این چنین تصریح شده که مالک علامت تجاری یا قائم مقام آن می تواند به موجب حکم نزدیک ترین دادگاه بخش محلی که محصولات مورد ادعا در آن محل واقع شده است فهرست کاملی از محصولاتی تهیه کند که به ادعای آن ها در تناقض با حق حاصله از علامت تجاری آن ها می باشد.

چنانچه این محصولات در گمرک باشند، ماموران گمرکی مسئول اجرای حکم فوق می باشند. در غیر این صورت، اجرای آن به عهده مامورین اجرا خواهد بود.

درصورت داشتن حکم صریح دادگاه می توان نسبت به توقیف محصولات مزبور اقدام کرد. در هر یک از حالات فوق، با دریافت تقاضای صاحب علامت و گذاشتن وثیقه کافی، حکم دادگاه اجرا می شود تا درصورت رد دعوی، وثیقه جبران کننده ضررهای وارده و منافعی باشد که طرف دعوی از آن محروم شده است.

از این ماده می توان در مواردی استفاده نمود که حقوق صاحب علامت تجاری نقض شود و مالک علامت به ان ماده می تواند استناد کند.

2- حقوق معنوی

• نداشتن محدودیت زمانی

بدین مفهوم که حقوق معنوی برخلاف حقوق مادی دچار محدودیت زمانی نمی باشند و به عبارت دیگر این حق دائمی است و پس از خلق اثر و ثبت و انتشار آن ارتباطش با شخصیت پدید آورنده و ثبت کننده مشمول گذر زمان سپرده نمی شود. هرگز نمی توان فرض کرد علامتی که توسط شخص خاصی ثبت شده است در عرض چند سال دیگر فرد دیگری خود را به عنوان صاحب آن اثر معرفی کند.

• نداشتن محدودیت مکانی

روال کار این چنین نیست که چنانچه مالک یک علامت ثبت شده در محلی به عنوان صاحب آن علامت شناخته می شود؛ این مالکیت در محل و مکانی دیگر از وی گرفته و محروم شود.

• غیرقابل انتقال

بخاطر وجود ارتباط ذاتی بین حقوق معنوی با شخصیت پدید آورنده اثر، نمی توان آن را به موجب قرارداد و به شکل اختیاری به غیر اعطا کرد، حتی داشتن توافق در این زمینه، فاقد توجیه قانونی است و اعطای حق استفاده از علامت به منزله تغییر یافتن این ویژگی ذاتی حقوق معنوی نمی باشد.