سرمایه شرکت

اگر می خواهید اطلاعات جامع و کاملی راجع به سرمایه شرکت کسب کنید، به شما پیشنهاد میشود تا انتهای این مقاله همراه ما در ثبت پایش باشید.

اطلاع از سرمایه شرکت

شرکت بدون سرمایه تشکیل نخواهد شد و قانونگذار صراحتا به این شرط در تمامی شرکت ها اشاره دارد مثل مواد ۹۶ – ۱۱۸ – ۱۶۲- ۱۸۵ ق ت و مواد ۱-۴-۱۷ لایحه اصلاحی.

جالبتر آنکه در شرکت های تجارتی مثل تضامنی و با مسئولیت محدود سرمایه آنقدر اهمیت دارد که قانونگذار ظاهر زمان تشکیل شرکت را پرداخت سرمایه نقدی و تقویم و تسلیم سرمایه غیرنقدی می داند (مواد ۹۴ و ۱۱۸ ق.ت)

لذا بدون سرمایه شرکت تشکیل نخواهد شد و نتیجتا بدون سرمایه شخصیت حقوقی نیز ایجاد نخواهد شد لذا سرمایه یکی از عوامل تشکیل دهنده شرکت و ایجاد شخصیت حقوقی آن است.

ثانيا: سرمایه غیر از اینکه عامل ایجاد شخصیت حقوقی است بلکه بقای شر کت منوط به وجود سرمایه تعیینی توسط قانونگذار می باشد و در صورتی که سرمایه شرکت به هر دلیلی از حداقل قانونی کمتر شود، بایستی سرمایه شرکت افزایش یابد یا شرکت به نوع دیگری از شرکت ها تبدیل یا شرکت بایستی منحل شود (بند ج ماده ۱۱۴ ق.ت- ماده ۵ لایحه اصلاحی) بنابراین دارایی و سرمایه شرکت یکی از آثار و نتایج داشتن شخصیت حقوقی نیز می باشد و شخصیت حقوقی مستقل باعث می شود که سرمایه و دارایی مستقل نیز ایجاد شود.

بنابراین به محض تشکیل و ثبت شرکت تجارتی و دارا شدن شخصیت حقوقی، اموال شخصی شرکاء و مؤسسین به شرکت انتقال یافته و متعلق به شخص حقوقی مزبور می باشد.

در نتیجه وجود شخصیت حقوقی، شرکت های بازرگانی دارای اموال و دارایی و در آمد مستقل می شوند و سهم الشرکه ای که شرکاء در شرکت می گذارند از ملکیت آنها خارج می گردد و جزء سرمایه و اموال شرکت محسوب می شود و دارایی شرکت جوابگوی طلب بستانکاران شرکت خواهد بود و تا شرکت منحل یا ورشکسته نشده است اموال آن قابل تقسیم یا توقیف در مقابل بدهی شخصی شرکاء شرکت نیست.

تبدیل سرمایه­ های فردی به سرمایه­ جمعی و برخورداری شرکت تجاری از شخصیت حقوقی و مزایای آن مستلزم رعایت پاره­ای از تشریفات است که وجه ممیز شرکت­های مدنی از شرکت­های تجاری است. رعایت نکردن این شرایط ممکن است مانع تشکیل شرکت تجاری و یا برخورداری از شخصیت حقوقی شود؛

برای مثال، قانونگذار در مورد شرکت­ های با مسئولیت محدود، تضامنی و نسبی مقرر داشته است که:

«شرکت وقتی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی آن­ها تأدیه و سهم الشرکه غیر نقدی نیز تقویم و تسلیم شود»؛

در مورد شرکت­های سهامی عام و خاص پس از رعایت تشریفات مذکور در مواد 17 و 20 ل.ا.ق.ت، شرکت از تاریخ قبول سمت مدیران و بازرسان تشکیل شده محسوب می­شود.

راهنمای ثبت شرکت

ثبت شرکت نیز منوط به ارایه اسناد و مدارکی به مرجع ثبت شرکت­هاست که این خود مؤید لزوم کتبی بودن قرارداد شرکت است، زیرا در همه شرکت­های تجاری وجود شرکت­نامه و بعضاً اساسنامه که مهم­ترین وسیله اثبات عقد شرکت است ضرورت دارد.

البته مقنن در خصوص کتبی بودن قرارداد شرکت سکوت کرده است ولی از مقررات مربوط به قانون ثبت شرکت­ها و نیز مواد 47 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک(مصوب 1310) که به شرکت نامه اشاره می­نماید، می­توان ضرورت آن را به دست آورد.

وانگهی، لزوم آگهی شرکت نامه و منضمات آن که مقنن در مواد 195 و 197 قانون تجارت به آن تصریح نموده است، حاکی از این امر است.

تشکیل شرکت حقوقی

مهم­ترین اثر قرارداد شرکت تجاری، شخصیت حقوقی آن است که قانونگذار در ماده­ ی 583 قانون تجارت آن را برای کلیه شرکت­های هفت گانه قانون تجارت مقرر داشته است. در اثر این شخصیت حقوقی، تکالیف شرکاء به شخصیتی واحد منتسب می شود تا از این طریق، امنیت، اطمینان و نظم بیش­تری بر روابط شرکاء با یکدیگر و شرکاء با اشخاص ثالث به وجود آید.

این ویژگی مهم­ترین رکن شرکت­های تجارتی به حساب می­آید که مؤسسین و شرکاء با اتکای به چنین شخصیتی مستقل و با انگیزه، به عملیات تجاری مبادرت می­نمایند. این شخصیت دارای آثار و نتایجی از جمله: نام، اقامتگاه، تابعیت و دارایی مستقل از شرکاء و سهام­داران می­باشد.

قانون گذار در مرحله انحلال و تصفیه نیز برای شرکت های تجاری قائل به شخصیت حقوقی شده است.

نتیجه­ ی بقای شخصیت حقوقی شرکت این است که دارایی شرکت از دارایی شرکاء مجزا است و هر گاه این دارایی برای پرداخت طلب کاران شرکت کافی نباشد، اعلام ورشکستگی شرکت به دلیل وجود شخصیت حقوقی­اش در زمان تصفیه امکان پذیر خواهد بود.

دادگاه­ها در برخی از کشورها، براساس نظریه­ ی «خرق حجاب شخصیت حقوقی شرکت­ ها» در مواردی برای حمایت از طلب کاران شرکت، اصل استقلال شخصیت حقوقی شرکت و مسئولیت محدود سهام داران را کنار گذاشته و به طلب کاران شرکت یا یکی از شرکت­های عضو گروه شرکت های تجاری اجازه داده اند تا در صورت کافی نبودن سرمایه­ی شرکت به دارایی شخصی سهامداران، مدیران یا سایر شرکت­های عضو گروه مراجعه کنند.

سهام شرکت و تقسیم سود و زیان

هر کدام از شرکاء لازم است مال یا آورده­ای را، اعم از وجه نقد یا غیر نقدی، وارد شرکت نمایند که این آورده به محض تشکیل شرکت و ایجاد شخصیت حقوقی از دارایی شرکاء و سهامداران منفک می­گردد و وارد دارایی شخص حقوقی می شود.

مشارکت شرکاء در شرکت تجاری با هدف کسب سود و تقسیم آن میان اعضاء صورت می گیرد.

اصولاً هر یک از شرکاء به نسبت سهم خود در نفع و ضرری که به موجب ترازنامه سالانه تعیین می شود، سهیم خواهند بود، مگر آن که برای یک یا چند نفر از آن­ها در مقابل انجام دادن عملی سود بیشتری در نظر گرفته شود.

تقسیم زیان نیز به نسبت سرمایه شرکت این شرکاء تقسیم می­گردد. درج شرطی که بر اساس آن شریک مسئول زیان­ها نباشد، باطل است.

اساساً صحیح نیست شریکی شرط کند که به هیچ وجه زیان­های شرکت را متقبل نخواهد شد؛چنین شرطی باطل است. اما، به نظر نمی­رسد که این بطلان موجب انحلال شرکت (شخص حقوقی) گردد، زیرا اسباب انحلال در قانون بر شمرده شده و این امر جزو موارد انحلال نیست.

البته ممکن است گفته شود که چون قرارداد شرکت باطل است، اقدامات ثبتی انجام شده بر مبنای آن هم باطل است و اساساً در این مورد شرکت و شخصیت حقوقی شکل نگرفته است تا منحل شود.

در واقع، انحلال شرکت در موردی صدق پیدا می کند که عقد شرکتی به نحو صحیح منعقد شده است.

از این رو، شخص ذینفع می تواند به دادگاه مراجعه کند و به خواسته ابطال قرارداد شرکت طرح دعوا نماید. در صورت موفقیت در دعوا و اعلام بطلان شرکت، ادارۀ ثبت شرکت­ها مکلف است، مفاد حکم دادگاه را در روزنامه رسمی منتشر نماید و نسبت به حذف نام شرکت از سیستم اقدام نماید.