انحلال مبتنی بر اراده شرکا

در این مقاله شما را با مقوله انحلال مبتنی بر اراده شرکا آشنا خواهیم کرد. با ما در مجتمع ثبتی پایش همراه باشید. انحلال شرکت به منزله پایان عمر آن است و لازمه پایان عمر شرکت این است که دارایی جمعی از حالت مشاع بیرون آورده شود. میان آنان تقسیم گردد. بنابراین با ثبت صورتجلسه تغییرات برای انحلال به طور کامل شرکت منحل می شود.

انحلال مبتنی بر اراده شرکا چیست ؟

تقسیم دارایی بین شرکا در صورتی میسر است که طلبکاران شرکت طلب خود از شرکت را دریافت کرده باشند. برای رسیدن به چنین مقصودی، قانون گذار تصفیه اموال شرکت را پس از انحلال پیش بینی کرده است. موارد انحلال شرکت و آثار این انحلال یعنی تصفیه دارایی شرکت را در دو بخش بررسی می کنیم.

موارد انحلال شرکت

همان طور که تشکیل شرکت ناشی از اراده شر کاست، انحلال آن نیز با اراده شرکا میسر است. در نهایت ممکن است در طول حیات شرکت، وقایع دیگری حادث شود که انحلال شرکت را ایجاب کند.

این موارد را قانون گذار در قانون تجارت پیش بینی کرده است و ما آنها را تحت عناوین زیر بررسی می کنیم:

• انحلال مبتنی بر اراده شرکا
• انحلال به سبب از بین رفتن یکی از عناصر شرکت
• انحلال مبتنی بر دلایل موجه
• انحلال به سبب وضعیت یکی از شرکای

انحلال براساس ارادۀ شرکا

در بررسی این مورد باید بین فرضی که در آن کلیه شرکا انحلال شرکت را می خواهند و فرضی که در آن، انحلال شرکت خواست فقط یک یا چند نفر از شركاست تفکیک قائل شد.

انحلال مبتنی بر رضایت تمامی شرکا

رضایت به انحلال شرکت وقتی مطرح است که شرکت برای مدت نامحدود تشکیل شده و یا مدت شرکت که در شرکتنامه پیش بینی شده است به پایان نرسیده باشد والا اگر شرکت دارای مدت بوده و مدت نیز به پایان رسیده باشد، شرکت منحل می شود، بدون آنکه نیازی به ابراز اراده شرکا بر انحلال باشد؛ چه در واقع، شرکا با تعيين مدت برای شرکت قبلا رضایت خود به انحلال را در زمان مقرر ابراز کرده اند.

به هر حال، اگر قبل از اتمام حیات شرکت، همگی شرکا به انحلال آن رضایت دهند، شرکت منحل می شود (مواد ۱۳۶، ۱۶۱ و ۱۸۹ ق. ت). انحلال شرکت در قالب تغییر اساسنامه هم میسر است؛ به این نحو که در اساسنامه، مدت شرکت تقلیل داده شود.

البته این تقلیل مدت و به طور کلی انحلال شرکت باید به ثبت رسیده، به اطلاع عموم برسد. (ماده ۹ نظامنامه ق. ت) والا در مقابل اشخاص ثالث بلااثر خواهد بود.

انحلال به اراده یکی از شرکا

هر گاه یکی از شرکا قرارداد شرکت را فسخ کند، شرکت منحل اعلام می گردد. (بند «د» ماده ۱۳۶ و مواد ۱۶۱ و ۱۸۹ ق. ت)؛ مشروط بر اینکه شرکت برای مدت معین تشکیل نشده باشد. (مستنبط از ماده ۵۸۶ ق. م) مع ذلک برای آنکه شریکی از این حق فسخ خود سوءاستفاده نکند، ماده ۱۳۷ قانون تجارت مقرر کرده است:

1-شریک در صورتی می تواند از این حق استفاده کند که اساسنامه این حق را از او سلب نکرده باشد. بدین ترتیب، لازم نیست که حق فسخ در اساسنامه پیش بینی شده باشد، بلکه کافی است که حق مزبور از شریک سلب نشده باشد تا بتواند شرکت را فسخ کرده، باعث انحلال آن شود.

2-فسخ ناشی از قصد اضرار به شرکا نباشد. این قاعده منطقی است؛ چه قانون به اشخاص اجازه نمی دهد که در اعمال حق خود راه سوء استفاده را در پیش گیرند. قانون گذار قاعده کلی منع سواستفاده از حق را در این ماده به صراحت گنجانده و جای بحث باقی نگذاشته است. تشخیص مضر بودن فسخ برای شرکا با دادگاه است.

3-تقاضا باید شش ماه قبل از فسخ به طور کتبی به شرکا اعلام شود. با توجه به اینکه قانون، جز کتبی بودن تقاضا، شرط تشریفاتی دیگری مقرر نکرده است. تقاضا می تواند به صورت اظهارنامه و نامه سفارشی یا به طریق دیگری که انجام دادن تقاضا را اثبات کند، صورت پذیرد.

4-اگر موافق اساسنامه باید سال به سال به حساب شرکت رسیدگی شود، فسخ در موقع ختم محاسبه سالانه به عمل می آید. این تأكيد قانون گذار برای حفظ حقوق اشخاص ثالث است و به هر حال، قاعده ای است که جنبه نظم عمومی دارد و شرکا نمی توانند بر خلاف آن، توافق کنند.

به هر حال، فسخ شرکت، در صورت قانونی بودن، منتهی به انحلال شرکت می شود. اگر شرکای دیگر بخواهند فعالیت شرکت را ادامه دهند باید شرکت جدیدی ایجاد کنند.