شرکت دانش بنیان چیست؟

شرکت دانش بنیان مفهومی است که به تازگی در جوامع توسعه یافته و در حال توسعه به شدت مورد توجه قرار گرفته است. این شرکت‌ها نقش مهمی در توسعه اقتصادی و تکنولوژیکی ایفا می‌کنند و با تمرکز بر نوآوری و بهره‌برداری از دانش و تکنولوژی مدرن، مسیرهای جدیدی برای رشد و توسعه ایجاد می‌کنند. شرکت دانش بنیان به عنوان یک ابزار کلیدی برای پیاده‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و افزایش رقابت‌پذیری در بازار جهانی شناخته می‌شود. در این مقاله، با بررسی جوانب مختلف این نوع شرکت‌ها، به تعریف دقیق‌تر و مزایا و چالش‌های پیش روی آن‌ها خواهیم پرداخت.

تعریف شرکت دانش بنیان

شرکت دانش بنیان به نهادی اطلاق می‌شود که فعالیت اصلی آن بر پایه تحقیق و توسعه و فناوری‌محور می‌باشد. این نوع شرکت‌ها معمولاً توسط افراد یا گروه‌هایی تشکیل می‌شوند که دانش و مهارت ویژه‌ای در یک حوزه علمی یا فنی دارند و این دانش را به محصول یا خدماتی تبدیل می‌کنند که ارزش اقتصادی دارد. شرکت‌های دانش بنیان بر خلاف شرکت‌های سنتی که معمولاً بر پایه تولیدات فیزیکی استوار هستند، بیش‌تر بر ایده‌ها، دانش فنی و فناوری‌های نوین متمرکز می‌باشند.
هسته اصلی عملکرد این شرکت‌ها تحقیقات علمی و توسعه فناوری است و عمدتاً در بخش‌های مختلفی مانند فناوری اطلاعات، زیست‌فناوری، نانو فناوری، صنایع هوایی و هوافضا و مهندسی پزشکی فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها با ایجاد نوآوری‌های جدید در صنایع مختلف، قادر به ایجاد تغییرات ساختاری و پیشرفت‌های بنیادی در جوامع می‌باشند.

جهت اطلاع از شرایط ثبت شرکت در کرج برروی لینک مربوطه کلیک نمایید.

انواع شرکت های دانش بنیان

الف) شرکت هایی که فقط اعضای هیات علمی مالک آن هستند.

یکی از انواع شرکت‌های دانش بنیان، شرکت‌هایی هستند که مالکیت آن‌ها به طور کامل یا عمده در دست اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی می‌باشد. این دسته از شرکت‌ها معمولاً توسط استادان و پژوهشگرانی که پروژه‌ها و تحقیقات خاصی را توسعه داده‌اند، شکل می‌گیرند. این نوع مالکیت به این شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا از جدیدترین یافته‌های علمی و تکنولوژیکی بهره‌برداری کنند و این مزیت رقابتی قوی برای آنها فراهم می‌آورد. همکاری نزدیک با دانشگاه‌ها امکان دسترسی به پرسنل متخصص و تجهیزات پیشرفته را نیز آسان‌تر می‌کند.

بیشتر بخوانید : ثبت شرکت دانش‌بنیان

ب) شرکت هایی که دانشگاه ها نیز در آن مالکیت دارند.

دسته دوم شامل شرکت‌هایی است که دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی در کنار افراد حقیقی، نقشی فعال در مالکیت آنها دارند. این مشارکت می‌تواند به صورت سرمایه‌گذاری مستقیم دانشگاه یا اختصاص منابع مالی و امکانات ساختمانی به این شرکت‌ها باشد. در این مدل، دانشگاه‌ها نه تنها به عنوان سهامدار، بلکه به عنوان تسهیل‌کننده رشد و توسعه شرکت‌ها نیز فعالیت می‌کنند. استفاده از سرمایه علمی، فرهنگی و اعتباری دانشگاه‌ها در جهت تجاری‌سازی نوآوری‌ها می‌تواند نقش اساسی در موفقیت این شرکت‌ها ایفا کند. این تعامل به دانشگاه‌ها اجازه می‌دهد تا به درآمدزایی از تحقیقات علمی خود بپردازند و نقش فعالی در اقتصاد داشته باشند.

خصوصیات شرکت های دانش بنیان

شرکت دانش بنیان دارای خصوصیات بارزی است که آن را از سایر انواع شرکت‌ها متمایز می‌کند. یکی از این ویژگی‌ها، تمرکز بر نوآوری و توسعه پایدار است. شرکت‌های دانش بنیان همواره در جستجوی راه‌حل‌های خلاقانه برای مشکلات پیچیده هستند و این ویژگی موجب می‌شود تا بتوانند به سرعت در محیط‌های تغییرپذیر و رقابتی انطباق پیدا کنند. یک شرکت دانش بنیان معمولاً درصد زیادی از درآمد خود را به فعالیت‌های تحقیق و توسعه اختصاص می‌دهد. دیگر خصوصیت مهم این شرکت‌ها، نیروی کار متخصص و دارای تحصیلات عالی است که نقش کلیدی در پیشبرد اهداف تحقیقاتی و تکنولوژیکی ایفا می‌کند. این شرکت‌ها به دلیل وابستگی بالا به نیروی انسانی ماهر، در جذب و نگهداشت استعدادها توجه ویژه‌ای دارند. از سوی دیگر، بهره‌برداری از فناوری‌های پیشرفته و ترکیب آن با قابلیت‌های تحقیقاتی به آن‌ها این امکان را می‌دهد که محصولات و خدمات با ارزش افزوده بالا ارائه دهند.

زمینه های فعالیت شرکت های دانش بنیان

زمینه‌های فعالیت شرکت‌های دانش بنیان بسیار متنوع و پیچیده است و می‌تواند شامل طیف وسیعی از صنایع و حوزه‌های علمی باشد. از جمله مهم‌ترین بخش‌هایی که این شرکت‌ها در آن فعال هستند می‌توان به فناوری اطلاعات و ارتباطات اشاره کرد. این شرکت‌ها در زمینه توسعه نرم‌افزار، هوش مصنوعی، و شبکه‌های ارتباطی فعالیت می‌کنند و نقشی اساسی در تحول دیجیتال ایفا می‌کنند. حوزه دیگری که شرکت‌های دانش بنیان در آن فعالند، زیست‌فناوری است. در این بخش، فناوری‌های نوینی برای بهبود سلامت و درمان بیماری‌ها و همچنین ارتقاء کشاورزی و تولید مواد غذایی ارائه می‌دهند. نانو فناوری نیز یکی از زمینه‌های جذاب و پرطرفدار برای شرکت‌های دانش بنیان است که می‌تواند کاربردهای فراوانی در حوزه‌های مختلف از جمله صنایع پیشرفته داشته باشد. علاوه بر این، حوزه‌هایی مانند انرژی‌های نو، مهندسی پزشکی و صنایع هوایی و فضایی نیز از دیگر زمینه‌های فعالیت شرکت‌های دانش بنیان می‌باشند که با استفاده از نوآوری‌های علمی و فناورانه، فرصت‌های جدیدی برای رشد و توسعه اقتصادی ایجاد می‌کنند.

حمایت های دولتی از شرکت های دانش بنیان

یکی از بخش‌های مهم توسعه و پیشرفت شرکت‌های دانش بنیان، حمایت‌های مختلف دولتی است. بدین منظور دولت با ارائه برنامه‌ها و خدمات متنوع، سعی در تقویت بنیان این شرکت‌ها دارد. این حمایت‌ها ممکن است شامل تخفیف‌های مالیاتی، ارائه وام‌های کم‌بهره، ایجاد پارک‌های فناوری و ارائه مشاوره‌های تخصصی باشد. هدف از این حمایت‌ها افزایش توان رقابتی شرکت‌های دانش بنیان در عرصه داخلی و بین‌المللی است.
پارک‌های علمی و فناوری یکی دیگر از برنامه‌های حمایتی دولت است. این پارک‌ها به عنوان محل اجتماع استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش بنیان، بستری مناسب برای تبادل افکار و نوآوری فراهم می‌کنند. در چنین محیط‌هایی، شرکت‌ها می‌توانند با همکاری و تعامل با یکدیگر، به توسعه محصولات و خدمات جدید بپردازند.

شاخص های تشخیص این شرکت ها

تشخیص یک شرکت به عنوان شرکت دانش بنیان نیازمند رعایت شاخص‌ها و معیارهای مشخصی است. از مهم‌ترین این شاخص‌ها می‌توان به میزان نوآوری در محصول یا خدمت، مقدار سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و توان حل مسائل پیچیده اشاره کرد. این شرکت‌ها باید نه تنها در خلق ایده‌های جدید تلاش کنند، بلکه این ایده‌ها را به محصولاتی تجاری و قابل استفاده تبدیل نمایند.
همچنین، یکی دیگر از شاخص‌های مهم، میزان تأثیرگذاری محصول یا خدمت ارائه شده بر بازار هدف است. شرکت‌های دانش بنیان باید توانایی اثرگذاری و تغییر بازار به نفع خود را داشته باشند. سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی متخصص و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته نیز از دیگر شاخص‌های مهم در تشخیص شرکت‌های دانش بنیان است.

معیارهای تشخیص محصولات دانش بنیان

محصولات دانش بنیان ویژگی‌هایی دارند که آن‌ها را از سایر محصولات متمایز می‌کند. این محصولات نه تنها به بهره‌گیری از دانش و فناوری‌های نوین توسعه یافته‌اند، بلکه باید دارای ارزش افزوده بالایی باشند. از طرفی، باید قابلیت تجاری‌سازی و رقابت در بازارهای داخلی و خارجی را نیز داشته باشند.
کیفیت بالا، نوآوری در طراحی و تولید، و قابلیت تولید در مقیاس بالا از جمله معیارهای دیگری است که محصولات دانش بنیان باید داشته باشند. ارزیابی دقیق این معیارها می‌تواند به مشتریان و سرمایه‌گذاران این اطمینان را بدهد که محصول ارائه شده قادر به رقابت با محصولات مشابه و تأمین نیاز‌های بازار است.

بیشتر بخوانید: شرایط گرفتن جواز کسب

شرایط پذیرش طرح های حمایتی شرکت های دانش بنیان

شرکت‌های دانش بنیان برای بهره‌مندی از طرح‌های حمایتی مختلف، باید شرایط خاصی را رعایت کنند. ارائه اسناد و مدارک معتبر مربوط به فعالیت‌های تحقیق و توسعه، دریافت تأییدیه‌های علمی و فنی از نهادهای مربوطه و داشتن یک برنامه تجاری مستند از جمله این شرایط است.
همچنین، توانایی جذب سرمایه‌گذار و مدیریت مؤثر پروژه‌ها از دیگر شروط پذیرش طرح‌های حمایتی است. شرکت‌هایی که قصد دارند از این حمایت‌ها بهره‌مند شوند، باید نشان دهند که قادر به اجرای فعالیت‌های تحقیقاتی، توسعه فناوری و تجاری‌سازی محصولات خود هستند. فراهم کردن این شرایط به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به سرعت رشد کرده و سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند.

شرایط استخدام در مجموعه های دانش بنیان چیست؟

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در ارتباط با شرکت‌های دانش بنیان مطرح می‌شود، موضوع استخدام در این شرکت‌ها است. برخلاف بسیاری از صنایع سنتی، شرکت‌های دانش بنیان به دنبال افرادی هستند که علاوه بر دانش تخصصی، توانایی حل مسائل و نوآوری داشته باشند. این شرکت‌ها معمولاً به دلیل نیاز به دانش فنی بالا، افراد با مدارک تحصیلی بالا و تجربه در زمینه‌های فنی و علمی را ترجیح می‌دهند.
علاوه بر این، فرهنگ کاری در شرکت‌های دانش بنیان معمولاً پویا و مبتنی بر همکاری است. لذا از کارجویان انتظار می‌رود که توانایی کار تیمی، انعطاف‌پذیری و خلاقیت داشته باشند. این شرکت‌ها معمولاً محیطی فراهم می‌کنند که کارمندان را تشویق به یادگیری مستمر و بروز نگه داشتن مهارت‌هایشان می‌کند.

امریه دانش بنیان چیست؟

اصطلاح “امریه دانش بنیان” به برنامه‌هایی اطلاق می‌شود که دولت‌ها یا نهادهای مختلف برای حمایت از نوآوری و توسعه فناوری در شرکت‌های دانش بنیان تدوین می‌کنند. این برنامه‌ها معمولاً شامل حمایت‌های مالی، ارائه تسهیلات، و تخفیف‌های مالیاتی برای شرکت‌هایی است که در زمینه‌های علمی و فناوری فعالیت می‌کنند.
اهداف اصلی امریه دانش بنیان شامل تحریک نوآوری، حمایت از تحقیق و توسعه و تشویق سرمایه‌گذاری در حوزه‌های فناوری پیشرفته است. همچنین، این برنامه‌ها معمولاً به منظور افزایش رقابت‌پذیری کشورها در سطح بین‌المللی و ایجاد شرایطی برای رشد سریع‌تر اقتصاد دانش بنیان طراحی می‌شوند.

بیشتر بخوانید :  ثبت شرکت برنامه نویسی؛مراحل و مدارک مورد نیاز برای ثبت

اقتصاد دانش بنیان چیست؟

اقتصاد دانش بنیان به نظام اقتصادی اطلاق می‌شود که به شدت بر تولید، توزیع و کاربرد دانش تخصصی تکیه دارد. در این نوع اقتصاد، دانش و نوآوری به‌عنوان عوامل اصلی تولید شناخته می‌شوند و نقش حیاتی در توسعه اقتصادی ایفا می‌کنند.

عامل دیگری که اقتصاد دانش بنیان را از اقتصادهای سنتی متمایز می‌کند، تاکید آن بر تحقیق و توسعه (R&D) و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است. در این سیستم، ارزش‌گذاری دارایی‌ها بیشتر به دانش و توانایی‌های فکری مبتنی است تا دارایی‌های فیزیکی.

در نهایت، اقتصاد دانش بنیان می‌تواند به دلیل سرعت بالای نوآوری و توانایی بالای انطباق با تغییرات محیطی، محرکی قدرتمند برای توسعه پایدار و افزایش بهره‌وری کشورها باشد.

آئین نامه ارزیابی شرکت های دانش بنیان

با توجه به اهمیت شرکت‌های دانش بنیان در اقتصاد ملت، آئین نامه‌هایی برای ارزیابی و تعیین وضعیت این شرکت‌ها تدوین شده است. این آئین نامه‌ها ضمن اینکه به شفافیت فرآیندهای ارزیابی کمک می‌کنند، معیارها و استانداردهای خاصی برای تمایز شرکت‌های دانش بنیان از سایر شرکت‌ها تعریف می‌کنند.

ارزیابی این شرکت‌ها معمولاً بر اساس پارامترهایی مانند میزان نوآوری، توانایی استفاده از فناوری‌های پیشرفته، کارآفرینی و تأثیرگذاری اجتماعی انجام می‌شود. کمیته‌های متخصصی به منظور بررسی و تأیید وضعیت دانش بنیان بودن شرکت‌ها تشکیل می‌شوند و نتیجه ارزیابی‌ها می‌تواند به این شرکت‌ها امتیازاتی مانند معافیت‌های مالیاتی یا دسترسی به تسهیلات مالی بدهد.

یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان، پایگاه‌های داده کارشناسی است که از طریق آنها اطلاعات مربوط به فعالیت‌ها و نوآوری‌های شرکت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف این ارزیابی‌ها، پرداختن به کیفیت کار و نوآوری واقعی شرکت‌هاست تا از استفاده نابجا از نام دانش بنیان جلوگیری شود.

سرمایه گذاری در شرکت های دانش بنیان

سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش بنیان یکی از استراتژیک‌ترین تصمیم‌ها در دنیای اقتصاد مدرن محسوب می‌شود. این نوع سرمایه‌گذاری به دلیل نقشی که شرکت‌های دانش بنیان در تحول دیجیتال ایفا می‌کنند، از جذابیت بالایی برخوردار است. سرمایه‌گذاران با ورود به این عرصه می‌توانند علاوه بر دستیابی به سود اقتصادی، به رشد و توسعه علمی و فناوری کمک کنند.
شرکت‌های دانش بنیان غالباً به منابع مالی قوی برای تحقیق و توسعه نیاز دارند. سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها نه تنها می‌تواند به رشد سریع آن‌ها کمک کند، بلکه چرخه پژوهش و نوآوری را نیز تقویت می‌نماید. در این راستا، سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق ارتباط نزدیکی که با مدیران و مهندسان این شرکت‌ها برقرار می‌کنند، به درک بهتری از فرصت‌ها و چالش‌های موجود در این حوزه دست یابند.
از آنجا که شرکت‌های دانش بنیان در ایده‌ها و فناوری‌های نوآورانه سرمایه‌گذاری می‌کنند، میزان ریسک در این نوع سرمایه‌گذاری بالاست. با این وجود، بازدهی بالا و چشم‌انداز مثبت اقتصادی معمولاً این ریسک را توجیه می‌کند. دولت‌ها نیز با سیاست‌های حمایتی و ارائه بسته‌های تشویقی به توسعه سرمایه‌گذاری در این حوزه کمک می‌نمایند.

سخن پایانی

شرکت‌های دانش بنیان با بهره‌گیری از نوآوری و فناوری‌های پیشرفته، آینده روشنی را برای اقتصاد کشورها ترسیم می‌کنند. این شرکت‌ها علاوه بر افزایش اشتغال‌زایی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، به توانمند سازی کشورهای در حال توسعه کمک شایانی می‌کنند. برای تقویت روز افزون این بخش از اقتصاد، همکاری دولت‌ها، نهادهای تحقیقاتی و بخش خصوصی ضروری به نظر می‌رسد.
برنامه‌ریزی‌های مدون و بهره‌گیری از تجربه‌های موفق جهانی می‌تواند مسیر توسعه پایدار را برای شرکت‌های دانش بنیان هموار کند. با ورود و حمایت صحیح از این شرکت‌ها و توجه به نیازهای آن‌ها، می‌توان تحولی بزرگ در عرصه اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرد که به نفع تمامی جامعه باشد.

سوالات متداول

چگونه می‌توان یک شرکت را به عنوان شرکت دانش بنیان شناخت؟
شناخت یک شرکت به عنوان دانش بنیان معمولاً از طریق ارزیابی‌هایی که بر اساس معیارهای مشخصی مانند نوآوری، تأثیرگذاری اجتماعی و توانمندی‌های فناوری انجام می‌شود، صورت می‌پذیرد. این ارزیابی‌ها معمولاً توسط نهادهای دولتی و کمیته‌های تخصصی انجام می‌پذیرند.

آیا سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش بنیان سودآور است؟
بله، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش بنیان علاوه بر سودآوری اقتصادی، به دلیل کمک به توسعه فناوری و نوآوری کاملاً سودمند است. البته باید توجه داشت که مانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگری، ریسک‌هایی نیز وجود دارد.

چه مزایایی برای شرکت‌های دانش بنیان وجود دارد؟
شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند از مزایایی مانند تسهیلات مالی، معافیت‌های مالیاتی، و دسترسی به شبکه‌های تحقیقاتی و فناوری بین‌المللی برخوردار شوند. این مزایا به توسعه سریع‌تر و اثربخش‌تر این شرکت‌ها کمک می‌کند.