ثبت اختراع در واقع طرحی است که تا به حال توسط هیچ شخصی و یا شرکتی ساخته نشده است و با دانش و نوآوری طراحی می شود و شما برای بهره مندی از تسهیلات مالکیت آن باید آن را به نام خودتان به ثبت برسانید.
هم چنین در صورتی که بخواهید اختراع خود را به تولید انبوه رسانده یا به شخص دیگر واگذار نمایید. ثبت قانونی آن الزامی است. ما در این متن به تشریح نحوه درج اختراعات قابل ثبت پرداختیم. در ادامه با ما در مجتمع ثبتی پایش همراه باشید.
اختراعات قابل ثبت
موضوعی را می توان به عنوان اختراع، به ثبت رساند که مشتمل بر نوآوری بوده و دارای کاربرد صنعتی باشد. منظور از ابتکار جدید یا نوآوری، هر چیزی است که سابقاً در فن یا در صنعت وجود نداشته و افراد دارای مهارت عادی در فن مذکور اطلاعی از آن نداشته باشند. از نقطه نظر صنعتی، اختراعی که قابلیت ساخت یا استفاده در زمینه ای را دارا باشد، کاربردی محسوب می شود.
شرایط ثبت اختراع
با تشکیل کارگروه های تخصصی در زمینه مالکیت فکری و معنوی و با برخوداری از تجربه و تخصص مهندسین به صورت تخصصی و علمی اقدام به ثبت یک اختراع با در نظر داشتن آخرین قوانین مندرج در اداره مالکیت معنوی اقدام خواهند کرد.
تنظیم پرونده های حقوقی ثبت اختراع در سازمان مالکیت صنعتی باید به صورت تخصصی و با در برداشتن خصوصیات فنی نوآورانه محصول ساخته شده باشد. که بتوان از آن حمایت های لازم انجام شود و از هرگونه تقلید یا کپی برداری از اختراع جلوگیری شود.
مدارک مورد نیاز ثبت اختراع
- تسلیم اظهارنامه ثبت اختراع در سه نسخه
- شرح اختراع و یک نمونه از اختراع
- رونوشت از مدارک شناسایی مخترع اختراع
- ارائه رسید بانکی پرداختی ها برای اختراع
ثبت اصولی اختراع
تصدیق نامه یا گواهی نامه ای که از سوی اداره مالکیت صنعتی برای حمایت از اختراع صادر می شود. سندی بر ایجاد و بهره برداری از اختراع مورد نظر است. گواهی اختراع برای مالک حق مالکیت ایجاد می کند.
انحصار به معنای برخورداری از حقوق مخصوصی می باشد که از جانب قانونگذاران و ادارات ذی صلاح برای مدت زمان مشخص درقبال یک ایده یا محصول یا فرآیند نوآورانه (اختراع) در اختیار فرد مخصوصی قرار میگیرد.
از دارنده اختراع و مخترعین حفاظت می کند که مدت زمان اعتبار این حفاظت عموماً در همه کشورها به مدت 20 سال ادامه دارد، که البته با توجه به قوانین هر کشور می تواند متفاوت باشد.
برای اینکه از بهره برداری و سوء استفاده سایرین از اختراع جدید و نو جلوگیری شود. لازم است مخترع پییش از افضاء اقدامات لازم را برای برخورداری از حمایت هایی قانونی انجام دهد. ادعای حقوق ثبت اختراع اغلب در دادگاه صورت می گیرد که مرجع قضایی جلوگیری از نقض حقوق ناشی از اختراع ثبت شده هستند.
مراحل ثبت اختراع
- تهیه و تکمیل مدارک
- ثبت اظهارنامه اختراع (برای مشاهده نحوه تکمیل مراحل اظهارنامه اختراع کلیک کنید.)
- بررسی درخواست ثبت اختراع توسط کارشناسان سازمان مالکیت صنعتی
- دفاع از اختراع توسط مخترع به صورت حضوری
- انتشار آگهی ثبت اختراع در روزنامه رسمی
- صدور گواهی 20 ساله اختراع
- عضویت در بنیاد علمی نخبگان کشور
حقوق ناشی از ثبت اختراع
حقوق ناشی از اختراع ثبت شده به دو دسته زیرقابل تقسیم است:
الف- حقوق مادی
ب- حقوق معنوی
الف- حقوق مادی
حقوق مادی ناشی از اختراع عبارت است از حق بهره برداری انحصاری به وسیله دارنده گواهی نامه اختراع از موضوع آن با انتقال حق مزبور به شخص دیگر به موجب قرارداد یا انتقال قهری آن به ورثه صاحب حق.
بند الف ماده 5قانون ثبت اختراع ایران می گوید:
« حقوق اختراع ثبت شده منحصراً به مخترع تعلق دارد».
حق ثبت اختراع در سازمان مالکیت جهانی
در کتاب راهنمای سازمان جهانی مالکیت فکری واژه «پتنت» این گونه تعریف شده است «سندی است که از طریق یک اداره ی ملی یا منطقه ای به موجب درخواست متقاضی) صادر می شود که متضمن تعريف اختراع است و وضعیت حقوقی ای (قانونی) را ایجاد می کند که به موجب آن، اختراع ثبت شده به طور معمول می بایست صرفا با اجازهی صاحب حق، مورد بهره برداری (تولید، استفاده، فروش، واردات، غیره) قرار گیرد.»
از طریق استقراء در تمامی تعاریف ارائه شده برای «پتنت» این نتیجه به دست می آید که همه ی این تعاریف دارای محتوا و مضمون مشابهی هستند که در قالب الفاظ و عبارات مختلف به کار رفته اند.
با توجه به تعاریف ارائه شده ی فوق میتوان (Patent) را این گونه تعریف کرد قراردادی است میان مخترع و دولت که به موجب آن، دولت در قبال افشای کامل اطلاعات اختراع از سوی مخترع، سندی را که متضمن حقوق انحصاری برای مخترع در جهت منع سایرین از تولید، استفاده، فروش و عرضه برای فروش اختراع ادعایی می باشد، برای مدت محدودی که معمولا 20 سال از تاریخ ثبت اظهارنامه ی مربوطه می باشد، به وی اعطا می نماید.
در مقررات ملی، منطقه ای و بین المللی اشاره ای به تعریف (Patent) نگشته و صرفاً به بیان حقوق مخترع و شرایط ثبت اختراع اکتفا شده است.
در حقوق ایران، ماده ی 3 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، از «گواهینامه ی» اختراع این گونه تعریف نموده است: «گواهینامه ی اختراع سندی است که اداره ی مالکیت صنعتی برای حمایت از اختراع صادر می کند. دارنده ی آن می تواند از حقوق انحصاری بهره مند شود.»
با عنایت به مطالب مذکور می توان این چنین گفت: اختراع” موضوع حقی است که در قالب سندی که ورقه اختراع نام دارد، به مخترع اعطا می شود.
مزایای ثبت اختراع
« حقوق ناشی از گواهی نامه اختراع به ترتیب زیر است:
الف- بهره برداری از اختراع ثبت شده در ایران توسط اشخاص غیر از مالک اختراع،مشروط به موافقت مالک آن است.
بهره برداری از اختراع ثبت شده به شرح آتی خواهد بود:
1. درصورتی که اختراع درخصوص فراورده باشد بهره برداری عبارت است از:
یک- ساخت، صادرات و واردات، عرضه برای فروش، فروش و استفاده از فراورده
دو- ذخیره به قصد عرضه برای فروش، فروش یا استفاده از فراورده
از فواید ثبت اختراع ثبت شرکت دانش بنیان می باشد
2.در صورتی که موضوع اختراع فرایند باشد( روش و تکنیک) بهره برداری عبارت است از:
یک- استفاده از فرایند( روش یا تکنیک)
دو- انجام هریک از موارد در جزء (1) بند الف این ماده در خصوص کالاهایی که مستقمیاً از طریق این فرایند به دست می آید.
ب- مالک می تواند با رعایت بند (ج) این ماده و ماده17،علیه هر شخص که بدون اجازه او بهره برداری های مندرج در بند (الف) را انجام دهد وبه حق مخترع تعدی کند ویا عملی انجام دهد که ممکن است منجر به تعدی به حق مخترع شود، به دادگاه شکایت کند.
مفاد بند ج ماده 15 و ماده17 قانون جدید، ناظر برمواردی است که مشمول حکم انحصاری حق اختراع نبوده یا جزء مستثنیات حقوق انحصاری صاحب گواهی نامه اختراع هستند که به شرح زیرمورد بحث قرار می گیرد.
ج- بند ج ماده 15قانون همان طور اشاره شد ناظر برمواردی است که از حد شمول انحصاری حقوق مادی ناشی از اختراع خارج هستند.
موارد بند ج ماده 15 مذکور،یعنی مستثنیات حقوق انحصاری صاحب گواهی نامه اختراع،عبارتند از:
1. بهره برداری از کالاهایی که توسط مالک اختراع یا با توافق او در بازار ایران عرضه می شود.
2. استفاده از وسایل موضوع اختراع در هواپیماها، وسایل نقلیه زمینی یا کشتی های سایر کشورها که به طور موقت با تصادفاً وارد حریم هوایی، مرزهای زمینی یا آب های کشور می شوند.
3. بهره برداری هایی که فقط با اهداف آزمایشی درباره اختراع ثبت شده انجام می شود.
4.بهره برداری توسط هر شخص که با حسن نیت قبل از تقاضای ثبت اختراع یا در مواقعی که حق تقدم تقاضا شده است ، قبل از تاریخ تقاضای حق تقدم همان اختراع، از اختراع استفاده می کرده یا اقدامات جدی و موثری جهت آماده شدن برای استفاده از آن در ایران به عمل می آورده است.
شق 4بند ج ماده15 قانون جدید التصویب با صدر ماده2 همین قانون در تعارض است زیرا بهره برداری اشخاص ولو با حسن نیت و حتی بهره برداری به وسیله شخص مخترع سبب می شود که موضوع دیگر حاوی ابتکار جدید نباشد.
درماده 2 این قانون عنوان شده است :«اختراعی قابل ثبت است که حاوی ابتکار جدیدباشد.
ابتکار جدید عبارت است از آنچه که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته وبرای دارنده مهارت عادی در فن مذکور معلوم و آشکار نباشد.»
بنابراین در صورتی که موضوع اختراع، قبل از تقاضای ثبت آن، به وسیله خود مخترع یا صاحب اختراع، مورد بهره برداری قرارگرفته باشد، به این معنی است که در فن یا صنعت قبلی وجود داشته وبرای استفاده کننده یا دارنده مهارت عادی در فن مربوط به موضوع اختراع، معلوم و آشکار بوده است که در این صورت طبق مفهوم صور ماده2 اشاره شده قابل ثبت وصدور گواهی نامه اختراع نخواهد بود.
علاوه براشکالی که در شق 4 بند ج ماده 15قانون جدید وارد است.به نظر می رسد برشق 2بند ج نیز ایراد وارد است؛ زیرا اگر وسایل موضوع اختراع عرضه شده باشد یا به افراد فروخته شده باشد، مصرف خاص آن قابل بحث نیست.
بنابراین دستگاه اختراع شده چه در هواپیمایی داخلی یا وسایل حمل و نقل زمینی یا دریائی متعلق به ایران مورد استفاده قرار گیرد وچه در هواپیماها وسایر وسایل حمل ویا به طور اتفاقی یا اضطراری وارد مرزهای ایران شده باشند تفاوتی نیست، مگر این که گفته شود.
مخترع مورد استفاده موضوع اختراع را محدود به موارد خاص و معین کرده باشد که در این صورت استفاده خارج از مجوز به نحوی که در قسمت 2 بند ج آمده است از باب انسان دوستی و رفع مشکلات فنی وسایل نقلیه بیگانگان، مجاز باشد که در این صورت مخترع یا دارنده گواهی نامه اختراع، حق جلوگیری از این گونه بهره برداری ها را نخواهد داشت.
البته بهره برداری منحصراً با اهداف آزمایشی موضوع اختراع می تواند از شمول حمایت حق اختراع خارج باشد.
با توجه به مطالب عنوان شده باید گفت حقوق مادی ناشی از اختراع به شرح زیر است:
1. تولید و تکثیر فراورده ها یا تولید کالاهای اختراعی به وسیله صاحب ورقه اختراع
2. عرضه محصولات اختراعی برای فروش
3. فروش محصولات اختراعی
4.استفاده از کالاها و تولیدات اختراعی به وسیله صاحب ورقه اختراع
5.ذخیره سازی و نگاهداری کالاها و تولیدات اختراعی، به قصد عرضه برای فروش یا فروش
6. صادرکردن تولیدات موضوع اختراع یا صدور روش و ابزار اختراع شده به خارج از کشور برای فروش با رعایت مقررات و قوانین ملی ایران در زمینه صادرات
7. وارد کردن کالاها و فراورده های اختراعی یا روش وابزار اختراع شده به داخل کشور، با رعایت مقررات ملی واردات (بند الف ماده15 قانون جدید التصویب ثبت اختراعات)
حقوق مادی موضوع اختراع متعلق به مالک گواهی نامه اختراع است که این حقوق طبق بند د ماده 5 قانون جدید و مواد47 به بعد آئین نامه اجرایی قانون مزبور، به صورت کلی یا جزئی قابل واگذاری و انتقال به دیگری است و ممکن است صاحب گواهی نامه اختراع اجازه تولید محصول اختراع شده یا استفاده از روش یا ابزار اختراعی را معوض یا بلاعوض، محدود یا نامحدود به اشخاص دیگری واگذار کند.
طبق مواد 47 و 49 آئین نامه، انتقال یا اعطاء اجازه بهره برداری از اختراع، باید به صورت کتبی همراه با مدارک مربوط جهت ثبت در سوابق، به مرجع ثبت اعلام گردد.
مدارک همراه درخواست نقل و انتقال گواهی نامه اختراع عبارتند از:
1. اصل گواهی نامه اختراع
2. مدرک قانونی که دلالت برانتقال نماید.
3. مدارک نمایندگی قانونی، در صورت وجود
4.رسید مربوط به پرداخت هزینه ها
طبق ماده 50 آئین نامه تغییر مالکیت اختراع بعد از ثبت نیاز به نشر آگهی دارد و در آگهی مزبور ذکر موارد زیر ضروری است.
1. عنوان اختراع
2. تاریخ ثبت انتقال
3. شماره ثبت اختراع در ایران
4. اسم، اقامتگاه و تابعیت مالکان قدیم و جدید
5. اسم و نشانی نماینده قانونی مالک جدید در ایران، در صورت وجود همان که اشاره شد، صاحب و مالک اختراع، می تواند بهره برداری از موضوع اختراع خود را به طور جزئی یا کلی، برای تمام یا بخشی از مناطق جغرافیایی مورد حمایت، به هرشکلی قانونی، به صورت معوض، مجانی، با تعیین مدت یا با هرگونه قیود و شروط قانونی به دیگران واگذار کند.
ممکن است اجازه بهره برداری به صورت انحصاری یا غیرانحصاری باشد. مجوز بهره برداری باید در مرجع ثبت اختراع به ثبت برسد. اصولاً هر مجوز بهره برداری که به ثبت برسید غیرانحصاری تلقی می گردد مگر آن که دلایل انحصاری بودن ارائه شده باشد. درخواست بهره برداری باید مشتمل بر مدارک زیر باشد:
1. نسخه ای از مجوز بهره برداری که حاوی امضاء گواهی شده طرفین باشد
2. اصل گواهی اختراع
3. مدارک نمایندگی قانونی، در صورت وجود
4. رسید مربوط به پرداخت هزینه ها
هرگاه درخواست مربوط به اختراعی باشد که قبلاً در مورد آن مجوز بهره برداری انحصاری به ثبت رسیده یا اختراع مورد اعتراض واقع شده ودر حال رسیدگی در مراجع قضایی باشد یا هزینه سالانه گواهی نامه اختراع در مهلت قانونی و مهلت ارفاقی با جریمه آن پرداخت نشده باشد، اداره ثبت اختراعات از ثبت مجوز بهره برداری خودداری و مراتب را به اطلاع متقاضی خواهد رساند.
درصورتی که مانعی برای ثبت مجوز بهره برداری از اختراع وجود نداشته باشد، مرجع ثبت، مجوز مربوط را به صورت محرمانه حفظ و مراتب را در روزنامه رسمی منتشر می کند.
آگهی مزبور مشتمل برموارد زیرخواهد بود:
1. اسامی مالک و بهره بردار
2. عنوان اختراع
3. تاریخ و شماره ثبت اختراع
4.مدت بهره برداری
5. انحصاری یا غیرانحصاری بودن مجوز
فسخ قرارداد مجوز یا اقاله آن پیش از خاتمه مجوز بهره برداری در صورت قانونی بودن، باید در صفحات مربوط به تغییرات به ثبت برسد(مواد51 تا 53 آئین نامه)
در مورد هر نوع انتقال حقوق گواهی نامه اختراع یا قرارداد مجوز بهره برداری توجه به نکات زیرضروری است:
1. سند قرارداد منعقده ممکن رسمی یا عادی باشد؛زیرا در قانون ثبت اختراعات و آئین نامه اجرایی آن، ذکری از نوع سند انتقال یا سند اعطاء مجوز نشده است و در قانون ثبت اسناد نیز در این زمینه قاعده آمره ای وجود ندارد و این گونه قراردادها مشمول مواد 46 و 47 و 48 قانون ثبت نیست. بنابراین سند قرارداد انتقال حقوق گواهی نامه اختراع یا مجوز بهره برداری، ممکن است در دفتر اسناد رسمی تنظیم شود، یا به صورت غیررسمی وعادی تنظیم گردد.
البته باید سند مجوز بهره برداری که به امضاء طرفین می رسد، گواهی شده باشد ولی لازم نیست گواهی امضاء طرفین، در دفتر اسناد رسمی انجام شود. بلکه گواهی افراد عادی ذیل سند نیز کافی است.
اما با توجه به وضع کنونی جامعه،شایسته آن است که این گونه اسناد به صورت رسمی تنظیم گردد یا ترتیبی اتخاذ گردد که طرفین قرارداد در مرجع ثبت اختراع، حضور یابند ودر نزد مسئولان آن مرجع، ذیل قرارداد را امضاء کنند و مرجع ثبت مراتب را گواهی نماید. این امر سبب می شود که از مشکلات عملی بعدی در این زمینه جلوگیری شود.
2. طبق ماده 57 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، کلیه تغییرات، انتقالات، فسخ قرارداد نقل و انتقال گواهی نامه اختراع و همچنین فسخ قرارداد، اعطا اجازه بهره برداری از موضوع اختراع یا خاتمه مدت جواز بهره برداری یا اعراض از حق اختراع ثبت شده، در صفحه مخصوص مربوط به ثبت اختراع، درج وثبت می شود.
در ظهر گواهی نامه اختراع نیز منعکس خواهد شد و جز در مورد تغییر نشانی صاحب گواهی نامه اختراع، برای اطلاع عموم، به هزینه ذی نفع ظرف مدت 30روز از تاریخ ثبت تغییرات، در روزنامه رسمی، آگهی می شود.
هزینه ثبت اختراع
نمیتوان گفت که مبلغ قال پرداخت برای ثبت اختراع چقدر است اما این هزینه ها می تواند شامل هزینه ثبت، مخارج چاپ اطلاعیه و ارائه گواهی 20 ساله اختراع بشود.
لازم به ذکر است که در برخی کشورها فرد برای حفظ مالکیت معنوی نسبت به نشان، طرح صنعتی یا اختراع باید سالانه مبلغی را به اداره مالکیت معنوی بپردازد.
در ایران برای ثبت اختراع باید به اداره مالکیت معنوی مراجعه کنید. بنابر این فردی که می خواهد اختراعی را به ثبت برساند باید بعد از تکمیل تمام اسناد مربوطه و تنظیم آنها را ارسال نماید. بعد از ثبت اختراع برای حمایت از طرح خود میتواند از مشاورین ثبت اختراع کمک بگیرد.
انواع ثبت اختراع
اختراع ممکن است سرزمینی، منطقه ای یا بین المللی به ثبت برسد.
ثبت سرزمینی اختراع
ثبت سرزمینی اختراع به این معنی است که یک اختراع، در قلمرو سیاسی و بر طبق ضوابط و مقررات یک کشور، به ثبت برسد.
در این صورت ممکن است مخترع در کشور متبوع خود اقدام به ثبت اختراع کند که آن را ثبت ملی می گویند. ولی اگر مخترع در یک کشور دیگری غیر از کشور متبوع خود اختراعی را به ثبت برساند، ثبت سرزمینی محسوب می شود ولی ثبت ملی نخواهد بود.
ثبت اختراع سرزمینی یا ملی، طبق ضوابط کشوری انجام می شود که اختراع درآن سرزمین به ثبت می رسد. البته اگر مخترع با توجه به موضوع اختراع و کاربرد آن، لازم بداند که در مناطق مختلف جهان و در کشورهای متعدد و مختلف، مورد حمایت قرار گیرد تا بتواند از سوء استفاده رقیبان خود در آن کشورها مصون بماند.
باید در کشورهای مورد نظر و طبق ضوابط آن کشورها اقدام به ثبت اختراع کند. در این صورت ثبت اختراع، ثبت سرزمینی است نه ثبت ملی و نه ثبت بین المللی، یعنی در هر کشور وسرزمینی، مخترع به طور جداگانه اختراع خود را برطبق ضوابط آن کشور، ثبت خواهد کرد.
ثبت منطقه ای اختراع
ثبت منطقه ای اختراع به این است که مخترع موضوع اختراع خود را در سازمان منطقه ای که دول مختلف ضوابط و مقررات یکسانی را برای ثبت اختراع به موجب معاهده ای پذیرفته اند، به ثبت برساند.
به طور مثال سازمان یا اداره اروپائی اختراع، که به موجب کنوانسیون مورخ 1973 در مونیخ آلمان به تصویب رسید به وجود آمد و از اول ژوئن 1987 میلادی این کنوانسیون لازم الاجرا گردید.
در این کنوانسیون، ضوابطی برای ثبت اختراع، مورد توافق کشورهای عضو کنوانسیون قرار گرفت. به موجب این معاهده، پذیرفته شد که نظام واحد و مشترکی در قوانین داخلی کشورهای عضو به وجود آید و اگر اختراعی در سازمان اروپائی اختراع به ثبت برسد، در کشورهای اروپایی مورد درخواست متقاضی، مورد حمایت قرار می گیرد.
به این تعبیر که ثبت چنین اختراعی به صورت ثبت منطقهای به منزله ثبت آن در تمام کشورهای عضوء کنوانسیون مونیخ است که در اظهارنامه ثبت اختراع ذکر شده است.
فایده ثبت منطقه ای اختراع این است که با تسلیم یک اظهارنامه به یک زبان و پرداخت یک هزینه و یا یک بررسی مفاد اظهارنامه و موضوع اختراع، متقاضی موفق به اخذ گواهی نامه اختراع میشود که در تمام کشورهای تعیین شده در اظهارنامه، اعتبار خواهد داشت و به منزله گواهی اختراع صادره در همه آن کشورها خواهد بود.
البته بی اعتبار شدن گواهی اختراع منطقه ای موجب سلب حمایت در همه کشورهای تعیین شده، خواهد شد.
ثبت اختراعات خارجیان در ایران
براساس کنوانسیون پاریس که ایران در سال ۱۹۵۹ عضویت آن را پذیرفته است. یکی از اصول آن «اصل رفتار ملی» است. چرا که براساس این اصل، هر فرد خارجی (البته عضو کنوانسیون پاریس) می تواند در اداره مالکیت صنعتی ایران اختراع خود را به ثبت برساند. در صورت نقض اختراع می تواند علیه نقض کننده اختراع در دادگاه های ایران اقامه دعوی نماید و برای شخص استفاده کننده «ولو دولتی باشد» ایجاد مشکل نماید.
با بررسی دقیق تر آمار ها آشکار می شود که اکثر اختراعات خارجیانی که در ایران ثبت شده است در حوزه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی» است که خود زنگ خطری برای تولید کنندگان داخلی و محققان به ویژه برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی خواهد بود. چرا که در صورت ثبت اختراع توسط شرکت خارجی مثلاً شرکت ؟
تولید محصولات همان اختراع در داخل کشور، باید حق لیسانسی را به مالک اختراع (که اختراعش را در ایران ثبت نموده است) بپردازید. گاهاً ممکن است شرکت خارجی از تولید محصولش توسط شرکت های داخلی ایران، ممانعت به عمل آورد و هزینه های سنگین سرمایه گذاری، کشور را با مشکلات و بحران های جدی مواجه می سازد.
حمایت از اختراع ثبت شده
- اکتشافات، تئوری های علمی، روش های ریاضی و آثارهای هنری.
- طرح ها و قواعد و یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی.
- روشهای تشخیص و درمان بیماری های انسان ها و حیوانات.
- منابع ژنتیک و اجزاء تشکیل دهنده آنها و هم چنین فرایندهای بیولوژیک و تولید آنها.
- ابداع یک محصول صنعتی جدید.
- کشف هر وسیله جدید یا اکتشاف عمل وسایل موجوده به طریق جدید برای تحصیل یک نتیجه یا محصول صنعتی یا زراعتی.
موارد غیر قابل ثبت به عنوان اختراع
- کشفیات (موادی که از قبل در طبیعت موجود است)
- تئوری های های علمی.
- روش های ریاضی.
- طرح ها و نقشه ها.
- قواعد و روشها (مثل روش انجام تجارت، فعالیت ذهنی، بازی)
- نرم افزار رایانه ای فاقد اثر فنی.
- روش درمان یا تشخیص بیماری انسانی یا حیوانات دامی
- تولید گونه های گیاهی یا جانوری با روش جدید تولید
- مغایر بودن با نظم عمومی و قوانین ایران
اعتراض به تقاضای ثبت اختراع
هرگاه شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی نسبت به تقاضای ثبت اختراع، معترض باشد، باید اعتراض نامه خود را در دو نسخه تنظیم و به مرجع ثبت تسلیم کند. اعتراض نامه در دفتر آن مرجع ثبت و نسخه دوم آن را با قید تاریخ و شماره ثبت یا وصول اعتراض، به معترض مسترد می گردد.
اعتراض نامه باید همراه با دلایل و مدارک استنادی و رسید مربوط به پرداخت هزینه رسیدگی به اعتراض باشد. چنانچه پس از بررسی اعتراض نامه و مدارک استنادی نیاز به تکمیل مدارک باشد، مرجع ثبت با تعیین موارد رفع نقص، کتباً از معترض می خواهد که ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه، نسبت به رفع نواقص اقدام کند و اگر متقاضی، مقیم خارج از ایران باشد، مدت و مهلت تکمیل اعتراض نامه یا رفع نواقص 60 روز خواهد بود.
هرگاه معترض در مهلت معین شده نسبت به رفع نواقص اقدام نکند، اعتراض نامه کان لم یکن تلقی خواهد شد. ممکن است معترض ادعای حق مالکیت نسبت به اختراعی داشته باشد که اظهارنامه ثبت آن تسلیم مرجع ثبت شده است.
در این صورت اگر اختراع مزبور قبلاً به نام معترض ثبت نشده باشد، باید هم زمان با اعتراض برای اختراع ادعایی خود مطابق قانون و آئین نامه اجرائی، تقاضای ثبت نماید و اظهارنامه مزبور را با پرداخت حق ثبت اظهارنامه و حق ثبت اختراع و تمامی مخارج آن، به مرجع ثبت تسلیم کند.
مدارک لازم برای اعتراض از حق اختراع
طبق ماده 55 آئین نامه، مدارک ذیل باید به درخواست اعراض، مدارک زیر پیوست گردد:
1. اقرار نامه رسمی مبنی براعراض که به امضاء مالک اختراع رسیده باشد.
2. مدارک نمایندگی قانونی، در صورت وجود
3.اصل گواهی نامه اختراع ثبت شده
4.رسید مربوط به پرداخت حق ثبت تغییرات
توضیح آن که بند چهارم مذکور در ماده 55 آئین نامه، ارتباطی به اعراض از حق ندارد، بلکه مربوط به تغییرات در مورد اختراع است که می بایست در ماده 48 آئین نامه ذکر می گردید.
همان طور که در مباحث مختلف اشاره شد، آئین نامه مذکور فاقد اشکال نیست؛ زیرا اولاً در بسیاری از موارد در این آئین نامه، حدود صلاحیت آن رعایت نشده و برخلاف اصول، اقدام به قانون گذاری گردیده است.
ثانیاً در تنظیم آئین نامه نظم اصولی ومنطقی مراعات نگردیده و موضوعات آئین نامه در جای خود قرار ندارند.
به نظر می رسد آئین نامه مزبور با عجله و بدون دقت کافی تنظیم شده باشد، زیرا با تصویب قانون جدید التصویب، طرح های صنعتی وعلائم تجاری درسال 1386 برابر ماده 66قانون، قانون سابق و آئین نامه های مربوط به آن ملغی اعلام گردید.
در واقع قانون جدید تا تاریخ 11/11/1387 یعنی حدود یک سال فاقد آئین نامه اجرایی بوده و سرانجام به منظور رفع مشکل اجرایی قانون، آئین نامه مزبور عجولانه و بدون دقت لازم تهیه و به تصویب رسیده است.
انواع تغییرات در اختراع
تغییراتی که در بند د ماده مذکور عنوان شده عبارتند از:
الف- تغییر در مضمون اختراع
ب- تغییر در نقشه های اختراع
قانون گذار هدف از این تغییرات را تعیین حدود حمایت قانونی اعطاء شده اعلام کرده است، مشروط براین که در نتیجه تغییرات، اطلاعات مندرج در گواهی نامه اختراع بعد از انجام تغییرات از حدود اطلاعاتی که دراظهارنامه اولیه که پایه و اساس ثبت اختراع بوده است، تجاوز نکند.
به نظر می رسد تغییرات عنوان شده بیشتر به منظور توضیح و روشن تر کردن موضوع اختراع باشد نه تغییر و دگرگون موضوع اختراعی که ثبت شده است.
ماده47 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، عنوان کرده است که مالک اختراع مکلف است هر نوع تغییر راجع به اسم، نشانی، تابعیت، اقامتگاه یا اعطاء اجازه بهره برداری از اختراع یا انتقال یا اعراض از مالکیت اختراع ثبت شده را کتباً و همراه با مدارک مربوط جهت ثبت در سوابق ثبت، اعلام نماید. اعمال این تغییرات با رعایت مقررات قانون و این آئین نامه امکان پذیرخواهد بود.
تغییرات در طبق بندی بین المللی اختراعات
در تبصره ماده 47 آئین نامه آمده است:
«چنانچه در طبقه بندی بین المللی اختراع ثبت شده، تغییراتی به وجود آید، مالک اختراع می تواند از مرجع ثبت درخواست کند که تغییرات مذکور در گواهی نامه اختراع اعمال شود»
تغییرات درخواست شده باید در دفتر مخصوص ثبت اختراع ودر صفحات مربوط نیز درج گردد(تبصره 1ماده 31 آئین نامه)
صرف نظر از حق اختراع
ممکن است مالک اختراع بخواهد از حقوق خود صرف نظر کند، بدون این که حقوق ناشی ازاختراع را به شخصی واگذار نماید.
برای اعتراض از حق، مالک اختراع می تواند با تسلیم درخواست کتبی به مرجع ثبت، از حقوق خود نسبت به اختراع ثبت شده دارای اعتبار قانونی به طور صریح، روشن و قاطع صرف نظر نماید.
از اینکه تا آخر این مقاله همراه ما بودید سپاسگذاریم. در صورت تمایل به انجام سریع مراحل ثبت و انجام امور مربوط به اختراع خود به صورت تخصصی با شماره های درج شده در همین صفحه تماس گرفته و یا در بخش تماس آنی تلفن تماس خود را وارد کرده تا در کسری از ثانیه مشاوران ما در مجتمع ثبتی پایش با شما تماس بگیرند.